Czy gatunek ludzki narodził się w Europie?

Być może będzie trzeba pisać na nowo podręczniki do antropologii fizycznej. Odkrycia paleontologów z ostatnich lat burzą utarty obraz koncepcji afrykańskiej prakolebki ludzkości oraz ewolucji dwunożnego poruszania się.

Niedawno świat obiegła informacja o odkryciu  skamieniałych szczątków człekokształtnej małpy sprzed 1 1,6 mln lat na terenie południowych Niemczech, w Bawarii. Należała do gatunku nazwanego Danuvius guggenmosi i charakteryzowała się długimi kończynami górnymi jak u małp oraz wyprostowanymi dolnymi kończynami jak u współczesnych ludzi. Byłby to zatem najstarszy znany przedstawiciel małp człekokształtnych, który mógł poruszać na dwóch kończynach, pochodzący w dodatku z Europy a nie z Afryki (na której zresztą 300 tys. lat temu pojawili się pierwsi homo sapiens).

Dotychczas uważano, iż ta dwunożność pojawiła się u hominidów żyjących w Afryce 6 mln lat temu, a wiązano ją z występującym wówczas na obszarze współczesnej Kenii gatunkiem Orrorin tugenensis (jego szczątki odkryto w 2001 r.). Nie jest wykluczone, iż dwunożność mogła zostać osiągnięta niezależnie od siebie przez różne grupy małp w toku ewolucji. Co więcej przodkowie współczesnego człowieka mogli przybyć do Afryki z Europy.

Tezę o europejskiej prakolebce ludzkości może potwierdzać znalezisko tropów hominidów z 2002 r. dokonane przez polskiego paleontologa dr Gerarda Gierlińskiego.  w 2017 r. ogłosił wyniki swoich 6-letnich badań: tropy odkryte na Krecie w Trachilos należą do dwunożnych hominidów żyjących ok. 5,7 mln. lat temu. jedne ich gatunki wymarły, inne w prostej linii prowadzą do współczesnego homo sapiens sapiens.

Odciski stóp jednego z hominidów z Trachilos na Krecie. Badacze uważają, że ślady te mają więcej cech „ludzkich” niż „małpich” (źródło: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S001678781730113X)

Danuvius wielkością mógł przypominać szympansy - ważył ok. 30 kg (samice zapewne mniej, ok. 20 kg) i mierzył 1 m wysokości.

Bibliografia:

1. Gierliński G., Boczarowski A., Nasz pierwszy krok, „Pgi.gov.pl” z dnia 5 września 2017 r., http://www.pgi.gov.pl/aktualnosci/display/10166-nasz-pierwszy-krok.html (dostęp: 10 listopada 2019 r.).

2. Odkrycie: Przodek człowieka nauczył się chodzić w Niemczech?, "Rp.pl" z dnia 7 listopada 2019 r., https://www.rp.pl/Cywilizacja/191109572-Odkrycie-Przodek-czlowieka-nauczyl-sie-chodzic-w-Niemczech.html (dostęp 10 listopada 2019 r.).

Orrorin tugenensis, "Humanorigins.si.edu", http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/species/orrorin-tugenensis (dostęp 10 listopada 2019 r.).