Figurkę przypominającą człowieka odkryła polska badaczka w jednym z najstarszych miast świata - Çatalhöyük w Turcji. To pierwszy taki przedmiot, wykonany z kości, znany z tego miejsca. Znalezisko ma ok. 8 tys. lat. Południowa część stanowiska archeologicznego w Çatal Höyük (stan 2003 r.) (fot. Ziggurat, CC BY-SA 3.0) Odkrycia dokonano w jednym z największych centrów protomiejskich pierwszych rolników i jednym z najbardziej znanych stanowisk archeologicznych świata - Çatalhöyük, które położone jest w południowej części Wyżyny Anatolijskiej w centralnej Turcji. Çatalhöyük było zamieszkiwane nieprzerwanie ponad tysiąc lat pomiędzy 7100 a 6000 rokiem p.n.e., czyli w czasach neolitu. Figurkę znaleziono w 2016 r. Wnioski płynące z jej specjalistycznych analiz przedstawiono właśnie w  „Archaeological and Anthropological Sciences”. Najbardziej znane z tego miejsca są gliniane figurki kobiece uważane do niedawna za tzw. boginie matki ze względu na masywną posturę i wyeksponow...

Wrak dużego statku transportowego sprzed kilkuset lat odkryli archeolodzy w Wiśle na wysokości Łomianek Dolnych, na północ od Warszawy. Zdaniem znalazców jest to najpewniej szkuta, czyli jednostka, która mogła przewieźć nawet 100 ton towarów. Naukowcy prowadzili badania dna Wisły na przestrzeni kilkunastu kilometrów - od Kanału Żerańskiego w Warszawie po Jabłonnę. Wśród nowo odkrytych wraków znalazł się dobrze zachowany, duży drewniany statek transportowy. "To najprawdopodobniej szkuta, czyli taki typ statku transportowego, który był używany od XIV do XVIII w." - uważa szef projektu, archeolog podwodny Artur Brzóska ze Stowarzyszenia Archeologów Jutra. Wrak ma 37 m długości i 6 metrów szerokości. Badania Wisły utrudnia brak przejrzystości wody. "Gdy nurkujemy widzimy na odległość maksymalnie 10-20 cm. Poszukiwań nie ułatwia wartki nurt rzeki" - podkreśla Brzóska. Dlatego badaczom nie udało się znaleźć żadnych przedmiotów związanych ze statkiem - na przykład ...

Archeolodzy z Hiszpanii odkryli w północno-wschodniej części tego kraju ruiny miasta, które ich zdaniem jest związane ze średniowiecznym rycerzem Cydem. W trakcie prac poszukiwawczych naukowcy natrafili na stanowisku archeologicznym na przedmioty z XI w. Pomnik Cyda w Burgos Wprawdzie prace poszukiwawcze w prowincji Saragossa trwały już od kilku lat, ale dopiero teraz badacze twierdzą, że znalezione ruiny miasta to miejscowość opisywana w średniowiecznym “Poemacie o Cydzie”. Wskazują jednak, że zdobyty przez Cyda Alcocer to nie miasto istniejące dziś w Kastylii-La Manchy, ale dawna miejscowość usytuowana w okolicach Saragossy, na północnym wschodzie Hiszpanii. Jak poinformował wchodzący w skład zespołu badawczego Francisco Martinez, opisywany w “Poemacie o Cydzie” Alcocer znajdował się na terenie dzisiejszej gminy Ateca, w prowincji Saragossa. “Studium finansowane przez władze Saragossy pozwoliło nam rozwiązać zagadkę, nad którą zastanawiano się przez wiele dekad” - stwierd...

Być może kilkaset lat mają fortyfikacje ziemne odkryte na jednym ze stoków wzgórza, na którym znajduje się Zamek Grodno koło Wałbrzycha. Pierwszy zamek powstał w tym miejscu pod koniec XIII w. z polecenia Bolka I Surowego – Piasta śląskiego. Zamek Grodno w Zagórzu Śląskim. Widok ze wsi Niedźwiedzice/ fot. Wojciech "Spook" Sura (domena publiczna) Formy terenowe, przypominające umocnienie ziemne, wypatrzyli wspólnie Grzegorz Sanik z Centrum Kultury i Turystyki w Walimiu (pod którego opieką jest Zamek Grodno w Zagórzu Śląskim), wraz z archeologiem Michałem Filipowiczem. Odkrycie było możliwe dzięki analizie zobrazowań lotniczego skanowania laserowego (ALS), które umożliwia zbadanie form terenowych znajdujących się nawet pod pokrywą lasów czy łąk. "Odkryliśmy najprawdopodobniej dwie niezależne od siebie ziemne fortyfikacje. Ulokowane są na północno-wschodnim stoku zamku, przy czym czołem skierowane są na północ w kierunku najdogodniejszego podejścia pod zamek...

Też chciałem zostać archeologiem - mówią często ludzie podczas spotkań z badaczami najstarszych dziejów człowieka. Po przeczytaniu wspomnień wybitnego poznańskiego archeologa, prof. Michała Kobusiewicza, sentymenty do tej niezwykłej dziedziny nauki mogą ponownie odżyć. Prof. Michał Kobusiewicz (ur. w 1939 r.) specjalizuje się w badaniach narzędzi krzemiennych i kamiennych używanych przez ludzi w okresie prahistorii. Jest autorem ponad 200 tekstów, które ukazały się w polskich i międzynarodowych czasopismach naukowych i popularnonaukowych. Przez większość swojego życia zawodowego związany był z Polską Akademią Nauk. Tych kilka zdań z życiorysu brzmi sucho, jak w encyklopedycznym wpisie. Dlatego bardzo ucieszyła mnie informacja, że prof. Michał Kobusiewicz opublikował wspomnienia. Teraz każdy może zapoznać się z realiami życia na wykopaliskach, dowiedzieć się więcej o relacjach między archeologami czy o sposobach pozyskiwania środków na badania. "Moje wspomnienia z arche...

Czterej wojownicy pochowani z bogatymi darami grobowymi w centralnej części cmentarzyska w Ciepłem (Pomorskie) pochodzili ze Skandynawii - wykazały specjalistyczne analizy. To dowód na to, że ludzie obcego pochodzenia współtworzyli elity państwa piastowskiego - sugerują naukowcy. Ciepłe to mała wieś leżąca nieopodal Gniewu na Pomorzu Wschodnim. Archeolodzy odkryli tam cmentarzysko, na którym chowano zmarłych już w czasach pierwszej monarchii Piastów, za panowania Bolesława Chrobrego. Do tej pory przebadali ponad 60 grobów, ale uważają, że może być ich więcej. Obecnie naukowcy publikują nowych wyniki analiz specjalistycznych, związanych z tym stanowiskiem. "W centralnej części cmentarzyska znajdowały się cztery bardzo bogato wyposażone groby komorowe. Pochowano w nich mężczyzn, zapewne wojowników, o czym świadczy złożona wraz z nimi broń i elementy ekwipunku jeździeckiego" - opowiada PAP dr Sławomir Wadyl z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Naukowiec kierował projektem...

Około 800 zabytkowych obiektów odkryto podczas prac archeologicznych na wzgórzu katedralnym we Fromborku. Według badaczy odkrycia umożliwiają bliższe poznanie przeszłości miejsca uznanego za Pomnik Historii. Katedra we Fromborku (fot. Holger Weinandt, CC BY-SA 3.0 de) Jak poinformował PAP kierownik prac archeologicznych Grzegorz Świderski, w trakcie badań wykopaliskowych przeprowadzonych po północnej i południowej stronie prezbiterium kościoła katedralnego odkryty został bogaty zespół zabytków liczący ok. 800 obiektów. "W istotny sposób poszerzają one naszą wiedzę na temat przeszłości katedry i jej najbliższego otoczenia. Pozwalają zrozumieć przemiany, którym to miejsce było poddawane na przestrzeni kilku wieków" - powiedział archeolog. W jego ocenie, szczególną wartość naukową mają tzw. zabytki nieruchome, czyli relikty architektury, pozostałości konstrukcji murowanych i ziemnych. Archeolodzy odnaleźli fundamenty dwóch kurii kanonickich z XV i XVII w. - tj. bud...

Krzysztof Kolumb w 1492  r. wyruszył na poszukiwanie nowej drogi morskiej do Indii. Gdy wylądował na nieznanym sobie lądzie (czyli obecnej wyspie San Salvador w archipelagu Bahamów), był uroczyście witany przez rdzennych mieszkańców - Arawaków. W pamiętniku zapisał, że często jego załoga była nękana przez wojowników-maruderów z innego plemienia zwanego Karaibami, którzy byli w jego opinii kanibalami. Mapa Karaibów (żródło: Wikipedia) W ostatnich latach kontestowano te doniesienia. Plemię Karaibów, wywodziło się z terenów Ameryki Południowej, z północno-zachodniej części Amazonii i skolonizowali częściowo wyspy karaibskie. Jednak naukowcy uważali, że nie dotarli do wysp Bahama, na których Kolumb miał ich rzekomo spotkać, ponieważ nie było na to dowodów w postaci znalezisk archeologicznych. Kanibale wg Theodora de Bry (1528-1598) (źródło: Wikimedia, Domena Publiczna) Uczeni William Keegan z Muzeum Historii Naturalnej Florydy oraz Ann Ross z Uniwersytetu Stanowego Kar...