Nowa technika identyfikacji piwa w materiale archeologicznym

Wiadomym jest, iż piwo od tysięcy lat pełni ważną rolę w kulturze, ale badania nad tą kwestią nie należą do najłatwiejszych. Albowiem w materiałach archeologicznych trudno jest zidentyfikować ślady ważenia piwa. Jako materiał organiczny łatwo ulega rozkładowi; może zachować się jedynie w sprzyjających okolicznościach, np. gdy uległo zwęgleniu. Naukowcy z Austriackiej Akademii Nauk  pod kierunkiem Andreasa G. Heissa opracowali nową metodę identyfikacji śladów piwa i słodu w materiale organicznym.

Naukowcy wzięli pod lupę jęczmień. Na jego bazie przebadali zachodzące w nim zmiany mikrostruktualne po użyciu w procesie ważenia piwa i stopień ich zachowania w czasie poprzez proces zwęglenia. Strukturę tak przygotowanego ziarna porównali z ziarnami z pięciu stanowisk archeologicznych, a które liczyło ok. 6 tys. lat: Sipplingen-Osthafen, Hornstaad-Hoernle IA, Zurich-Parkhaus Opera, Tell el Farkha, Hierakonpolis. Dwa ostatnie wymienione egipskie stanowiska bez wątpienia były miejscami ważenia piwa już wczasach predynastycznych (pozyskane próbki pochodziły z instalacji browarniczych). W pozostałych trzech zlokalizowanych w centralnej Europie znaleziono pojemniki z pozostałościami żywności produkowanej z ziaren, ale nie było pewności, czy ich mieszkańcy parali się produkcją piwa.

Przedstawienie ludzi ważących piwo, rzeźba przechowywana w Rosicrucian Egyptian Museum in San Jose/ fot. Aavindraa, CC BY S.A. 3.0

Za pomocą mikroskopu elektronowego wykazano, iż wspomniane współczesne ziarna jęczmienia przygotowane do badań porównawczych posiadały cienką warstwę aleuronową (zewnętrzna warstwa bielma), taką samą jak w materiale ze stanowisk archeologicznych. Zatem na tej podstawie można stwierdzić, czy znajdowane ziarna zbóż na stanowiskach archeologicznych mogły zostać wykorzystane w procesie ważenia piwa.

Bibliografia:

1. Błoński M., Znaleźli środkowoeuropejskie piwo sprzed 6000 lat. Nowa technika identyfikacji złocistego napoju, "Kopalniawiedzy.pl" z dnia 30 lipca 2020 r.,  https://kopalniawiedzy.pl/piwo-z-Europy-najstarsze-piwo-identyfikacja-piwa-dowody-archeologiczne-ziarno,32426 (dostęp 1 sierpnia 2020 r.)

2. Heiss A. G. , Azorin M. B., Kubiak-Martens L (i in.), Mashes to Mashes, Crust to Crust. Presenting a novel microstructural marker for malting in the archaeological record, "PLOS ONE" z dnia 7 maja 2020 r., https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0231696 (dostęp 1 sierpnia2020 r.)