Wieczorem 15 kwietnia bieżącego roku w słynnej katedrze Notre-Dame wybuchł pożar. Ugaszono go dopiero nad ranem dnia następnego. Zniszczeniu uległ dach, iglica i inne elementy konstrukcji. Oficjalnie pożar wybuch z powodu zwarcia w instalacji elektrycznej Po tym tragicznym wydarzeniu rząd francuski rozpisał konkurs na jej odbudowanie. Pomysły napływały z całego świata: odbudowa katedry z  kryształowym dachem lub iglicą wysyłającą snop światła w nocne niebo. Bardziej niedorzeczne pomysły zakładały nawet budowę basenu na jej dachu. Wszystko zgodnie z koncepcją prezydenta i rządu francuskiego zakładającego wprowadzenie innowacji w odbudowywaniu zniszczonej katedry. Il. 1 Katedra Notre-Dame (fot. Adrian Pingstone/ domena publiczna) Francuski senat jednak storpedował tę koncepcję, opowiadając się w miniony poniedziałek za wierną odbudową świątyni. Podobnego zdania jest również mer Paryża, Anne Hidalgo. I miejmy nadzieję, że zwycięży ta "konserwatywna" opcja. Bibliograf...

Odkrycia dokonano w samym sercu Wiecznego Miasta, w pobliżu Forum Romanum. Antyczną, marmurową głowę od posągu Dionizosa wykorzystano w czasach późnego średniowiecza jako materiał budowlany. Była to normalna praktyka: fragmenty dawniejszych budowli lub właśnie posągów poddawano tego rodzaju recyklingowi, już w czasach starożytnych. Po jej wydobyciu opisano ją jako "wyrafinowaną i łaskawą, młodą i kobiecą twarz. Wszystko to sprawia, że myślimy, że może to być przedstawienie Dionizosa". Dionizos jest greckim bogiem wina, winorośli, dzikiej natury i płodności. Pochodził ze związku śmiertelniczki Seleme, a narodził się z uda tego ostatniego po tym jak Seleme spłonęła na widok prawdziwej boskiej postaci swego kochanka. Głowa posągu zachowana jest w doskonałym stanie. Datuje się ją na I-II w. n. e. Badacze sądzą, że mogły zachować się pozostałości farby, którą była pokryta. Okaże się to dopiero po jej oczyszczeniu z resztek ziemi. "Rzym zaskakuje i obdarowuje nas emo...

Jeszcze w tym roku w Gnieźnie (Wielkopolskie) mają ruszyć prace archeologiczne, których celem jest odkrycie śladów palatium z czasów pierwszych władców Polski. Odnalezienie reliktów rezydencji książęcej miałoby być "ostatecznym potwierdzeniem stołeczności Gniezna". Il. 1. Panorama Gniezna. Widok z wieży katedralnej (fot. Romyald Wróblewski/ źródło: Wikipedia/ domena publiczna) Jak poinformował Radosław Gaca ze Starostwa Powiatowego w Gnieźnie, z wnioskiem o pomoc finansową na prowadzenie badań archeologicznych na Wzgórzu Lecha zwróciło się gnieźnieńskie Muzeum Początków Państwa Polskiego. Zarząd powiatu podjął decyzję o wsparciu finansowym prac archeologicznych na wschód i południe od kościoła św. Jerzego. Zgody na przeprowadzenie badań udzielił już dyrektor Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej i jednocześnie konserwator zabytków archidiecezji gnieźnieńskiej ks. Jarosław Bogacz. Przychylność wobec planowanych prac archeologicznych wyraził również wojewódzki konserwat...

Trójnawowy kościół z poł. IV w, bogato zdobiony kolorowymi polichromiami, znaleźli polscy archeolodzy podczas wykopalisk w okolicach egipskiej Aleksandrii. Zdaniem odkrywców, jest to jedna z najstarszych znanych do tej pory chrześcijańskich świątyń w Egipcie. Odkrycia dokonano na stanowisku w Marei, które zespół polskich archeologów bada od kilkunastu lat. Znajduje się ono na terenie antycznego miasta, które powstało ponad 2 tys. lat temu. Do najciekawszych znalezisk tego miejsca należy olbrzymia bazylika, która funkcjonowała od V do VIII w. Il. 1. Ruiny bazyliki w Marei, odkrytej w 2003 r. przez polskich archeologów (fot. Iris Fernandez / źródło: Wikimedia Commons/ CCA 2.0 Generic) "Pod koniec ostatniego sezonu badawczego pod posadzką bazyliki natknęliśmy się na pozostałości w postaci murów. Okazało się, że były to zewnętrzne ściany jeszcze starszego kościoła" - opowiada PAP dr Krzysztof Babraj z Muzeum Archeologicznego w Krakowie, który kierował badaniami baz...

W mauzoleum w postaci ziemnego kurhanu, znajdującego się w dzisiejszej wsi Bodzi, pod koniec X w. złożono przedstawiciela zbrojnej elity Mieszka I - uważa prof. Andrzej Buko. Dostojnik urodził się nad Wisłą, ale znaczną część życia spędzić miał w Skandynawii. Jego grób dał początek znanej nekropolii. W 2007 roku w czasie prac archeologicznych, poprzedzających budowę autostrady A1, naukowcy rozpoczęli badania cmentarzyska w Bodzi (woj. kujawsko-pomorskie). Na nekropolę z końca X i 1. poł. XI wieku składają się elitarne pochówki kilkudziesięciu osób. Świadczy o tym bogate wyposażenie grobów. Prof. Andrzej Buko zaproponował nową interpretację początków tej nekropolii. W jego ocenie najpierw nie był to cmentarz, tylko grób - mauzoleum poświęcone wybitnemu przedstawicielowi elit państwa Mieszka I." Najstarszy i jednocześnie największy grób na nekropolii znajdował się na szczycie wzgórza. Dopiero w późniejszym czasie dostawiano kolejne groby, które swoją formą miały nawiązywać w...

W ostatnim czasie przeprowadzane jest coraz więcej badań starożytnego DNA pochodzących z uzyskanych próbek ze stanowisk archeologicznych, które mają pomóc badać ludzkie populacje nawet sprzed kilku tysięcy lat. Pobranie materiału genetycznego z ludzkich szczątków nie zawsze jest jednak możliwe. Naukowcy z Uniwersytetu w Sztokholmie opracowali metodę analizy takiego materiału pobranego z gumy do żucia. Wykorzystano ją z powodzeniem w przypadku gumy liczącej 10 tys. lat. Zbadana grudka gumy pochodzi ze stanowiska  Huseby Klev zlokalizowanej na zachodnim wybrzeżu Szwecji. Osadę zamieszkiwali wczesnomezolityczni rybacy. W składzie gumy znajdowała się smoła i kora brzozy i bynajmniej nie służyła do odświeżania oddechu tamtejszych rybaków. Wykorzystywano ją jako klej przy łączeniu części narzędzi czy też broni (po podgrzaniu nad ogniem masę żuto by ją rozmiękczyć). Naukowcy pobrali z badanej grudki zawartą w niej ślinę, co pozwoliło ustalić, że ten fragment był żuty przez dwie kobiety ...

Starożytny kompleks świątynny w Khirbat es-Sar, obok dzisiejszej stolicy Jordanii - Ammanu, mógł pełnić w czasach średniowiecza funkcję mieszkalną - ustalili archeolodzy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej (CAŚ) UW. Polscy archeolodzy z UW przeprowadzili w marcu tego roku pierwsze wykopaliska w historii stanowiska Khirbat es-Sar (znanym też jako Sara) na przedmieściach Ammanu. Celem badań była próba pełnego rozpoznania kompleksu świątynnego, który funkcjonował od VII-VI w. p.n.e. do IV w. n.e. Znajdował się on na szczycie wzgórza. Choć o miejscu tym wspominali podróżnicy, poczynając od końca XIX w. aż po czasy dzisiejsze, to dopiero w 2018 r. trafili tam archeolodzy. Najpierw przeprowadzili oni prace rozpoznawcze z wykorzystaniem aparatury geofizycznej. W ten sposób namierzyli relikty architektoniczne zalegające pod ziemią. W tym roku przeprowadzili wykopaliska w najbardziej obiecujących miejscach. Na świątynie składały się dwie budowle - kwadratowa o boku 20 m., wzniesion...

Powstały w XVI w. jako element fortyfikacji Starej Warszawy, przez lata osłaniany kamienicami rozrastającego się miasta, ponownie "odkryty", odrestaurowany i podniesiony do rangi zabytku w XX w. Barbakan po zimowej przerwie znów otworzył dla zwiedzających swą ekspozycję. "Ekspozycja +Barbakan i mury starej Warszawy. Losy zabytku+ opowiada o specyficznym i bardzo ciekawym obiekcie, jakim jest Barbakan oraz o murach miejskich, których jest częścią, czyli systemie obronnym Starej Warszawy, dzisiejszego Starego Miasta. Obiekty te przekazują również historię zabytku materialnego, który w XIX w. został przez warszawiaków zapomniany i w XX w. ponownie odkryty, zrekonstruowany i traktowany od tej pory jako zabytek – niemy świadek dziejów miasta" - opowiadał PAP kustosz z Działu Badań nad Warszawą Muzeum Warszawy Krzysztof Zwierz. Wystawa, która powróciła po zimowej przerwie, opowiada o historii Barbakanu. "Przedstawia jego pierwotne funkcje obronne, potem ukazuje...

Howard przyszedł na świat 9 maja 1874 r. w Brompton w londyńskim Kensington jako syn Marthy Joyce Sands i malarza Samuela Johna Cartera. Był najmłodszy z 11 rodzeństwa i najbardziej chorowity. Wychowywały go siostry ojca mieszkające w Swaffham. Nie uczęszczał do szkoły publicznej, jedynie do dame school prowadzonej przez kobiety. Nigdy nie uzyskał formalnego wykształcenia w żadnym zawodzie. Posiadał zdolności plastyczne, podobnie jak szóstka pozostałych przy życiu braci i siostra. Rozwijał je pod kierunkiem ojca. W Swaffham Carterowie utrzymywali kontakty z rodem Amherstów z Didlington Hall. Późniejszy baron Amherst z Hackney i członek parlamentu, William Tysen-Amherst, interesował się wszystkim co starożytne, posiadał nawet prywatne muzeum starożytności egipskich. Howard, wraz z ojcem pracującym dla niego, miał okazję do zapoznania się z kolekcją. Gdy egiptolog Percy Newberry napomknął przyjacielowi Williamowi, iż poszukuje młodego asystenta uzdolnionego artystycznie, ten wskazał mu 1...

Badania w Tell el-Farcha w Egipcie zupełnie zmieniły wizję początków państwa egipskiego. Odkryto tam m.in. jeden z najstarszych na świecie browarów czy unikatowe złote figurki sprzed ok. 5 tys. lat. W piątek w Poznaniu naukowcy obchodzą 20-lecie tych wykopalisk. "Rozpoczynając wykopaliska w Tell el-Farcha wiedzieliśmy, że to odpowiednie miejsce do prowadzenia badań, jednak w najśmielszych marzeniach nie spodziewaliśmy się aż tak spektakularnych wyników" - powiedział w rozmowie z PAP prof. Krzysztof Ciałowicz z  Instytutu Archeologii UJ w Krakowie , który kieruje badaniami na tym stanowisku wspólnie z dr. Markiem Chłodnickim z  Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. Polskie wykopaliska w Tell el-Farcha (arab. Wzgórze Kurczaka) w Delcie Nilu (północny Egipt) rozpoczęły się 20 lat temu. Z tej okazji w poznańskim Muzeum Archeologicznym w piątek odbędą się wykłady i wernisaż wystawy poświęconej temu przedsięwzięciu. Tell el-Farcha to trzy niewielkie wzgórza położone obok wspó...

Wstęp Stanowisko Kraków ul. Spadzista jest kompleksem stanowisk paleolitycznych, na którym występowała kultura wschodniograwecka 1 . Zlokalizowane jest ok. 2 km od centrum Krakowa na południowym zboczu góry Św. Bronisławy, zawieszone 47 m nad doliną rzeki Rudawy. Odkryte zostało w roku 1967 podczas prac ziemnych przy ul. Spadzistej. W latach następnych rozpoczęły się tam systematyczne badania prowadzone przez Katedrę Archeologii Polski Uniwersytetu Jagiellońskiego 2  (kontynuowano je do 2002 r.). Chociaż rok wcześniej przeprowadzono wykopaliska na obszarze Kraków ul. Spadzista A, to jednak w niniejszym artukule nie zostaną one omówione ze względu na duże oddalenie od Spadzistej B+B1; nawet w literaturze przedmiotu jest o nim niewiele informacji 3 . Ze wstępnych ustaleń wynikało, iż stanowisko prezentuje pozostałości po obozowisku kultury wschodniograweckiej. Tzw. kompleks grawecki pojawił się na terenie całej Europy między 30-20 tys. lat temu w wyniku powolnych ruchów...