Fotoplastikon - relikt przedwojennej Warszawy

Takich miejsc w stolicy nie ma już za wiele. Małe, kameralne pozwala odrobinę poczuć klimat przedwojennej Warszawy.



Krótka historia fotoplastikonów

Fotoplastikon był XIX-wiecznym wynalazkiem działającym na zasadzie stereoskopii, która pozwalała uzyskiwać trójwymiarowy obraz. W latach 80. August Fuhrmann udoskonalił urządzenie Aloisa Polaneckiego tworząc pierwszy fotoplastikon nazywany „Kaiser-Panorama”. 
Fotoplastikony były niezwykle modne, ale nie przetrwały konkurencji z kinem. Dziś są same w sobie ciekawostką z dziedziny techniki i miejscem prezentowania fotografii stereoskopowych z minionych czasów.

Warszawski fotoplastikon

Fotoplastikon  znajdujący się w kamienicy Hoserów przy Alejach Jerozolimskich 51 jest jednym z trzech w Polsce. Każdy z nich jest wyjątkowy na swój sposób. Ten warszawski chyba najbardziej, ponieważ jako jedyny działa nieprzerwanie in situ od 1905 r.

Fotoplastikon

Urządzenie pozwala na jednoczesne oglądanie zdjęć 24-em osobom. W sali obok można obejrzeć mniejszy, przenośny fotoplastikon i aparaty fotograficzne czy urządzenia stereoskopowe.

Ideą twórców było przybliżanie widzom najdalszych zakątków świata. Dla odwiedzających było to miejsce spotkań towarzyskich, randek. W czasie wojny stanowił punkt konspiracyjnych spotkań. Po wojnie, prezentując zdjęcia przedwojennej Warszawy, dawał nadzieję na rychły powrót do normalności.
 
Kamienica Hoserów

Jeszcze kilka słów o kamienicy Hoserów, w której zlokalizowany jest fotoplastikon. Jest to jedna z najlepiej zachowanych kamienic w Śródmieściu z początku XX w. Wzniesiono ją w latach 1904-1905 zapewne według projektu Pawła Hosera, syna Piotra Hosera Starszego, udziałowca Zakładu Ogrodniczego Bracia Hoser. Innymi możliwymi projektantami budynku mogli być Apoloniusz Niebieski i Władysław Kozłowski, ponieważ byli projektantami willi Hoserów w Milanówku.
Eklektyczny styl kamienicy pełen jest florystycznych motywów, co stanowi nawiązanie do ogrodniczej profesji właścicieli. Nad wejściem zwraca uwagę kartusz z konewką i owocami. Na jednej z klatek schodowych zachowany jest oryginalny witraż ze słonecznikami. Fasada wyróżnia się boniowaniem na tle sąsiednich kamienic. Na dachu znajduje się belwederek przykryty kopułką.


Kamienica Hoserów w Warszawie/ fot. Adrian Grycuk (CC BY-SA 3.0 PL)

Pierwsze podwórze Kamienicy Hoserów

Odrestaurowana studnia z głową lwa

Wjazd bramny


Warto chociaż raz odwiedzić warszawski fotoplastikon. Nie tylko po to, by zobaczyć wystawę zdjęć. Dobrą okazją mogą być warsztaty tematyczne lub koncert albo gra miejska.

Aktualnie można oglądać w nim wystawę „Realia odbudowy stolicy: między ideologią a rzeczywistością”. Zdjęcia pokazują wycinek z powojennej rzeczywistości - wspólną odbudowę miasta ze zniszczeń.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Rocznica na dziś: 90. rocznica śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego i 55. gen. Władysława Andersa

95-lecie kobiet w Policji Państwowej

Rocznica na dziś: pierwsza wzmianka o Kaszubach

To była jedyna kobieta wśród cichociemnych

Nowe badania człowieka z Altamury

Rocznica na dziś: przeniesienie stolicy Polski z Krakowa do Warszawy

Początek Nowego Roku w dawnych wiekach czyli co kraj to inny dzień