Meble ze 140-letniej żyrardowskiej apteki wpisano do rejestru zabytków

Żyrardowska apteka przy ul. 1 Maja 50 funkcjonuje nieprzerwanie w jednym miejscu od 140 lat. Meble, pozostające na jej wyposażeniu od 1886 r., wpisano do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego.

O fakcie tym poinformował w piątek Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków. W rejestrze znalazł się zespół mebli będący wyposażeniem apteki z lat 80. XIX w. umiejscowionej w budynku przy ul. 1 Maja 50 w Żyrardowie. Wpisem objęto neogotyckie meble z izby ekspedycyjnej: stół ekspedycyjny, trójskrzydłowy, przyścienny regał (repozytorium) oraz dwie ławy z oparciami. Albowiem meble uznano za znakomity przykład stylistyki i sztuki użytkowej końca XIX w. i cenne źródło do badania rozwiązań konstrukcyjnych tamtego okresu.

Dzieje apteki związane są z historią miasta i fabryki włókienniczej, wokół której się ono rozwijało od lat 30. XIX w. Pierwsze ambulatorium medyczne i aptekę, które założono w 1860, było przeznaczone wyłącznie dla pracowników fabryki. Dopiero w 1883 r. ta ostatnia stała się ogólnie dostępna. W 1886 r. z inicjatywy właściciela Towarzystwa Aukcyjnego Zakładów Żyrardowskich „Hielle i Dittrich” ukończono budowę osobnego budynku, w którym do dzisiaj apteka nieprzerwanie prowadzi działalność, a zlokalizowanego pod adresem ul. 1 Maja 50. Właśnie z tego roku pochodzą wspomniane meble.

Po II wojnie światowej placówkę prowadziło Państwowe Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Farmaceutycznego „Cefarm” w Łodzi. W chwili upadku komunizmu i powszechnej prywatyzacji, apteka w 1991 r. przeszła w ręce prywatne. Mimo upływu lat zachowano oryginalne wyposażenie.

Fala powodziowa zmiotła zabytkowy budynek w Stronie Śląskim

Do zdarzenia doszło w niedzielę po . Świadkowie umieszczali w portalach społecznościowych nagrania, na których widać było jak w kilka sekund budynek runął i popłynął.

Od minionego piątku narasta w regionie Europy środkowej klęska powodzi na skutek intensywnych opadów deszczu. Fale powodziowe są większe lokalnie nawet o metr w porównaniu do tych z 1997 r. Najtragiczniejsza sytuacja jest w powieci kłodzkim. To właśnie na jego terenie znajduje się Stronie Śląskie. Miasto zalała fala w związku z przerwaniem tamy na zbiorniku retencyjnym na rzece Morawce. Woda zalała Stronie Śląskie i Lądek Zdrój.

Budynek znajdował się przy ulicy Mickiewicza 2. Był ujęty w gminnej ewidencji zabytków. Znajdował się w nim posterunek policji. W chwili tragedii nikt w nim nie przebywał.

Groty Nagórzyckie - unikalna w Europie kopalnia piasku kwarcowego

Kto nie lubi spontanicznych wycieczek, ot tak. Jedzie się w jedno miejsce a po drodze zagląda się w miejsca, które przypadkowo się mija. Stąd wzięła się moja dzisiejsza "polecajka" Grot Nagórzyckich.

Oczywiście zapomniałam zrobić zdjęcie z zewnątrz, więc posiłkuję się Wikipedią. Widok na wejścia do Grot od strony lasu/ fot. Michał Dereka /CC SA 4.0

Groty Nagórzyckie swą historią sięgają XVIII w., gdy w tym miejscu istniała wieś Nagórzyce. Okoliczni mieszkańcy wydobywali tu piasek, którym wysypywali klepiska chat, obejścia, chodniki czy też każdorazowo uprzątnięte groby. Ze względu na specyficzną strukturę - zawierał idealnie okrągłe ziarenka - nie nadawał się do celów budowlanych, bo niezbyt dobrze wiązał zaprawę murarską. Nagórzyczanie sprzedawali piasek także mieszkańcom pobliskiego Tomaszowa, często za ziemniaczane obierki. Stąd wzięło się powiedzenie, funkcjonujące jeszcze w 20- leciu międzywojennym w tej okolicy, "nie ma piasku za łupiny" na określenie mało opłacalnej transakcji.

Prawdziwy rozkwit Nagórzyc nadszedł w XIX w. Tutejszy piasek składał się bowiem w 80% z przezroczystego kwarcu, co docenili hutnicy szkła. Jego jakość porównywano do słynnego w Europie piasku saksońskiego. Piasek w coraz większych ilościach transportowano do Piotrkowa, Warszawy, Częstochowy i Rudnik.

Widok na jedną z sal i widoczne dalej korytarze. Zauważalne jest na każdym kroku amatorskie drążenie tuneli

Wartym podkreślenia jest, że nigdy w tej kopalni nie pracowali profesjonalni górnicy. Prace odbywały się amatorsko. Nie budowano żadnych zabezpieczeń korytarzy i sal, które mogły się zawalić. Ten stan rzeczy trwał do początku XX w., kiedy to nieopatrznie podcięto jedną z kolumn podtrzymującą strop komory, która się zawaliła. Zginął wtedy Jan Jabrzyk (według relacji Teresy Serwy z domu Jabrzyk). Władze carskie zakazały wówczas dalszego wydobycia z podziemnych jam. Kontynuowano je w związku z tym metodą odkrywkową do początku lat 20., kiedy to na drugim brzegu Pilicy otworzono nowoczesną kopalnię "Biała Góra".

Późniejsze lata upływały na próbach stworzenia z Grot atrakcji turystycznej.  Były w końcu jednym z nielicznych unikatów w Europie. Próbowano nawet stworzyć w nich węgierską winiarnię. Jednocześnie postępowała ich degradacja.

Ostatecznie w latach 2010-12 poczyniono prace mające na celu ich właściwe zabezpieczenie i udostępnienie dla turystów.

Ciekawostki:

• Na początku XX w. porównywano je nawet do Postojnskiej Jamy w Adelsbergu na Słowacji pod względem urody.
• Groty składają się z wielu korytarzy, zaułków i sal. Każda z nich ma swoją nazwę. Największa jest Sala królewska o wymiarach 30x25x3 m.
• Do pracy w kopalni wykorzystywano konie. Każdego nowego konia, zanim przyzwyczaił się do warunków pracy pod ziemią, pojono alkoholem aby łatwiej było go okiełznać
• Z Grotami powiązano legendę o zbóju Madeju

 

Piknik z Czterema pancernymi w Godowie

W dniu dzisiejszym miałam okazję zajrzeć na małą imprezę w klimatach filmowo-historyczno-rekonstrukcyjnych. Tematem przewodnim był serial Czterej pancerni i pies. 

Wydarzenie odbywało się pod hasłem "Filmowe Plenery z Franciszkiem Pieczką". Można było zobaczyć przede wszystkim słynny czołg "102" (czy raczej czołg, który go udawał). Spośród wszystkich prezentowanych drugi wojennych pojazdów ten był oczywiście najbardziej oblegany i ciężko było zrobić zdjęcie bez osób trzecich w tle. Na mojej fotografii jest kamerzysta, który odłożył sobie na nim kamerę, dla wygody.

Poza tym można było obejrzeć dioramy grup rekonstrukcyjnych o następującej tematyce: szpital polowy, zmotoryzowana piechota, wojna w Afganistanie.

Dodatkową atrakcją były: strzelnica, prezentacja lokalnych potraw przez okoliczne koła gospodyń czy tresura psów. Miłośnicy serialu Czterej pancerni i pies mogli także wysłuchać prelekcji Marka Łazarza na jego temat.

Dla każdego odwiedzającego wydarzenie czekała przepyszna wojskowa grochówka podawana prosto z kuchni polowej.

Gwoździem programu była inscenizacja walk z czasów II wojny światowej, jednak ze względu na 30-stopiowy upał już na nią nie czekałam. Widziałam jedynie przygotowania do niej.

Chętni mogli także wziąć udział w biegu i marszu nordic walking o puchar Honoraty i Gustlika.

Petrovice - jeden z punktów na polsko-czeskiej trasie rowerowej

Mała czeska miejscowość przy samiutkiej granicy z Polską. Nie ma tu nic nadzwyczajnego. Przebiega przez nią jedna z tras rowerowych. Dlatego ktoś może przypadkiem tu trafić.

Pierwsza wzmianka o Petrovicach pojawiła się już w 1305 r. w dokumencie biskupa Henryka Vrbna. Nazwa pochodzi albo od herbu z kluczami św. Piotra albo od imienia nieznanego zalożyciela/właściciela wsi.

Petrovice należą do historycznego obszaru Śląska Cieszyńskiego.

W samej miejscowości nie ma zbyt wiele atrakcji. Jednak krótko je przedstawię.

Pamiątkowy krzyż. Znajduje się co prawda po polskiej stronie granicy, ale kilka kroków od pieszego przejścia granicznego w Skrbeńsku

Kościół św. Marcina z 1789 r., wybudowany na miejscu wcześniejszej drewnianej świątyni z 1496 r. Pierwszy drewniany kościół, który wzniesiono tu ok. 1335 r., spłonął w 1490 r. W latach ok. 1585-1654 świątynia ta była luterańska.

Zameczek
Wokół jest piękny park, idealny na krótkie spacery